Składając wniosek kredytowy, musisz się liczyć z dwoma możliwymi scenariuszami: pozytywnym i negatywnym. Co możesz zrobić, gdy spotkasz się z odmową udzielenia kredytu przez bank? Zastanowić się, co poszło nie tak, wyciągnąć wnioski i naprawić błędy. Przedstawiamy najczęstsze powody odmowy kredytu, które pomogą Ci w przeanalizowaniu Twojej sytuacji.
Tematy poruszone w artykule
Jak wygląda weryfikacja wniosku kredytowego?
Z pewnością wiesz, że weryfikacja wniosku kredytowego to proces, który musi trochę potrwać. Dlaczego czas oczekiwania na jego rozpatrzenie jest tak długi, niezależnie od tego, czy odpowiedź jest pozytywna czy negatywna?
Pożądany kredytobiorca to taki, który będzie w stanie spłacić zadłużenie w określonym czasie – bez żadnych opóźnień, nawet jeśli nie są bezpośrednio jego winą. Bankowi analitycy mają za zadanie sprawdzić, czy wpisujesz się w ten wzorzec. Muszą zatem sprawdzić, jak radzisz sobie z prowadzeniem domowego budżetu, a także czy Twoja sytuacja nie zmieni się na gorsze z biegiem czasu, pozbawiając Cię płynności finansowej. Tak, eksperci z banku starają się przewidzieć Twoją przyszłość na podstawie informacji z teraźniejszości i przeszłości – to po prostu musi zająć trochę czasu.
Aby sprawdzić, czy jesteś takim kredytobiorcą, jakiego szuka bank, pod uwagę bierze się całą pulę czynników, a w szczególności:
- wysokość i stałość zarobków,
- formę zatrudnienia,
- wiek, stan cywilny i wielkość rodziny,
- wysokość aktualnych zobowiązań miesięcznych (np. rachunków, opłat za szkołę dzieci czy rat innych kredytów lub pożyczek),
- posiadany kapitał własny oraz dodatkowe zabezpieczenia kredytu (np. inna nieruchomość).
Najczęstsze powody odmowy udzielenia kredytu
Tak duża liczba czynników uwzględnianych przy analizie wniosku kredytowego sprawia, że lista prawdopodobnych powodów odmownej decyzji jest długa. Poniżej prezentujemy te, z którymi potencjalni kredytobiorcy spotykają się najczęściej.
Zła historia kredytowa lub jej brak
Jeśli w przeszłości zdarzały Ci się problemy ze spłatą zobowiązań, mogą przytrafić Ci się również w przyszłości. A przynajmniej z takiego założenia wychodzą analitycy ryzyka kredytowego, którzy odrzucają Twój wniosek o kredyt. Pamiętaj o tym, że zła historia kredytowa nie znika jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki tuż po spłacie długu, lecz ciągnie się za Tobą jeszcze przez kilka lat. I nie ma tu znaczenia, czy zadłużenie wynosiło kilkaset tysięcy, czy zaledwie kilkadziesiąt złotych.
Wbrew pozorom, zerowa historia kredytowa również Ci nie służy. Jeśli jesteś “białą kartką”, trudno przewidzieć, jak zachowasz się w przyszłości. Dobrym rozwiązaniem może okazać się dokonanie zakupu na raty lub korzystanie z linii kredytowej w koncie na kilka miesięcy przed złożeniem wniosku do banku, aby zbudować jakąkolwiek historię kredytową.
Niewystarczające dochody
Konieczność comiesięcznej zapłaty kwoty o określonej (i zazwyczaj niemałej) wysokości stanowi obciążenie, na które nie może pozwolić sobie każdy. Rata to przecież nie koniec Twoich wydatków – do tego dochodzą chociażby rachunki czy pieniądze potrzebne “na życie”. Jeśli bank stwierdzi, że suma pozostająca na Twoim koncie po uregulowaniu wszystkich koniecznych należności nie wystarczy na pokrycie dodatkowego zobowiązania, nie dostaniesz kredytu.
Niestabilne zatrudnienie
O Twojej stabilności finansowej nie świadczy jedynie to, ile teraz zarabiasz. Kredytu nie będziesz przecież spłacać tylko teraz, ale przez następnych kilka, kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt lat. Bank patrzy zatem na Twoje zarobki w dalszej perspektywie.
Na odmowną decyzję są najbardziej narażone te osoby, których źródło zarobków jest najmniej pewne – czyli przede wszystkim pracownicy zatrudnieni w oparciu o umowy cywilno-prawne. Plusem będzie z kolei stały dochód osiągany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Nie oznacza to jednak, że osoba pracująca na umowie-zlecenia nie ma najmniejszej szansy na pozytywną decyzję kredytową. Jednak będzie musiała się bardziej nagimnastykować, żeby udowodnić stałość uzyskiwanych dochodów.
O odmowie może przesądzić nie tylko rodzaj umowy, ale również branża, w której pracujesz. Jeśli jest niepewna i zgodnie z rynkowymi prognozami wiąże się z ryzykiem nagłego załamania, Twoje szanse na kredyt maleją.
Wątpliwości dotyczące przedmiotu zakupu
Odmowa udzielenia kredytu może nie być Twoją winą. Wątpliwości bankowych analityków może wzbudzić sama nieruchomość, którą chcesz kupić, a nawet deweloper, który jest znany z niedotrzymywania zobowiązań lub posiadania długów. Jeśli inwestycja jest wątpliwa, istnieje możliwość wystąpienia problemów z jej spłaceniem. A banki unikają interesów, które niosą za sobą takie ryzyko.
Problemów mogą Ci też nastręczyć zły stan techniczny nieruchomości, jej zawyżona cena, a nawet znajdujące się w księdze wieczystej zapisy, które mogłyby utrudnić jej sprzedaż w przyszłości.
Duża liczba zapytań w BIK-u
Nawet jeśli na początku rozważasz wzięcie kredytu w kilku lub kilkunastu bankach, na koniec ogranicz ich liczbę do 2–3. Dlaczego? Każdy bank sprawdzi Twoją historię w BIK-u. A duża liczba takich zapytań wzbudza wątpliwości. Może to przecież oznaczać, że wszystkie poprzednie instytucje udzieliły Ci odpowiedzi odmownej, dlatego też zwracasz się do kolejnych – a to oznaka ewentualnych problemów z terminową spłatą zobowiązania.
Ryzykowny lub impulsywny styl życia
Czy bank może wnikać w Twoje prywatne życie, które – przynajmniej na pozór – jest całkowicie niezależne od Twojej wypłacalności? Analityków interesuje każde ryzyko, które mogłoby naruszyć Twoją płynność finansową w przyszłości. Ekstremalne sporty? Niosą za sobą możliwość wystąpienia nieszczęśliwego wypadku i powstania dużego uszczerbku na zdrowiu, a to z kolei powód do pogorszenia Twojej sytuacji materialnej. Impulsywne zakupy najnowszych gadżetów elektronicznych, które poważnie nadszarpują Twoje oszczędności i to bez żadnego wyraźnego powodu? Impulsywne zakupy świadczą o lekkomyślnym wydawaniu pieniędzy, a to źle wróży Twojej wypłacalności w przyszłości. Jeśli bank otrzyma wyciąg z Twojego konta, nie uda Ci się niczego ukryć.
Czy bank poinformuje o powodzie odrzucenia wniosku kredytowego?
Do niedawna bank mógł odmówić udzielenia kredytu bez żadnego wyjaśnienia. Było to problematyczne, gdyż każdy musiał samodzielnie przeanalizować swoją sytuację, a i tak nigdy nie miał pewności, że prawidłowo odgadł powód, który przekreślił jego szanse na kredyt.
Na szczęście te czasy już za nami. 4 maja 2019 roku weszła w życie nowelizacja ustawy Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939). Potencjalnych kredytobiorców powinien zainteresować jeden z dodanych fragmentów, a mianowicie:
Art. 70a. 1. Banki i inne instytucje ustawowo upoważnione do udzielania kredytów na wniosek osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną, ubiegającej się o kredyt przekazują, w formie pisemnej, wyjaśnienie dotyczące dokonanej przez siebie oceny zdolności kredytowej wnioskującego.
Oznacza to, że obecnie każda odmowa kredytu musi być opatrzona stosownym wyjaśnieniem – nie zawsze stuprocentowo jasnym dla przeciętnego klienta banku, ale jednak. Ułatwi Ci to wyciągnięcie wniosków i poprawienie swojej sytuacji zanim spróbujesz kolejny raz.
Źródła:
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19971400939
